Nafaka Ödememe Suçu

Nafaka Ödememe Suçu Nedir

Nafaka, bir kimsenin geçindirmekle yükümlü olduğu kişilere mahkeme tarafından bağlanan aylık bir miktar paradır. Nafaka, eşler lehine boşanma davası ile birlikte talep edilebileceği gibi, boşanma davası açmadan da nafaka talep edilebilir. Ayrıca eş gibi çocuklar, altsoy, üstsoy ve kardeşler de nafaka talebinde bulunabilirler. Nafakaya ilişkin detaylı bilgi için Nafaka Çeşitleri ve Nafakanın Artırılması Davası ve Tedbir Nafakası yazılarımızı okuyabilirsiniz.

Nafaka Nasıl Tahsil Edilir?

Mahkeme tarafından nafakaya karar verilmiş olması, bunun tahsili için yeterli değildir. Nafakaya ilişkin mahkeme kararının icra takibine koyulması, bu takipte devam eden aylara ilişkin nafakanın da talep edilmesi gerekmektedir. Nafaka borçlusu da mahkeme tarafından hükmedilen aylık nafakayı her ay icra dosyasına yatırmalıdır.

Nafaka alacağı İcra Ve İflas Kanunu md. 206 uyarınca aile hukukundan doğan her türlü nafaka alacakları birinci sırada alacak olarak düzenlenmiştir. Ayrıca 5510 sayılı kanun md. 93 hükmü uyarınca, nafaka alacağı için nafaka borçlusunun emekli maaşına da haciz koyulabilecektir.

Nafakanın Ödenmemesi Durumunda Hapis Cezası Var mı?

İcra ve İflas Kanunu madde 344 uyarınca hükmedilen nafakanın türü bakımından ayrım gözetilmeksizin, nafaka borçlusu mahkeme tarafından hükmedilen aylık nafakayı ödemediği takdirde 3 aya kadar tazyik hapsi ile karşı karşıya kalabilecektir. Mahkemenin hapis cezasına hükmedebilmesi için bazı şartların oluşması gerekir.

1 . Mahkeme tarafından nafakaya hükmedilmiş olması gerekir: Mahkemenin dava devam ederken ara kararı ile yahut nihai bir karar olarak nafakaya hükmedilmiş olması fark yaratmamaktadır.

2 . Mahkeme kararının usulüne uygun olarak icra takibine koyulmuş olması gerekir: Nafaka mahkemenin ara kararına dayanıyor ise, yani daha dava sonuçlanmadan mahkeme tedbir mahiyetinde nafakaya hükmetmiş ise bu karar ilamsız icra takibine konu olurken, mahkemenin nihai kararları ilamlı takibin konusu olacaktır.

3 . İcra takibinin kesinleşmiş olması gerekmektedir: İcra takibinin kesinleşmesi ödeme/icra emrinin nafaka borçlusuna tebliğ edilmesi ve 7 günlük itiraz süresi içerisinde itiraz ve ödeme süresinde borçlunun sessiz kalması, yahut itiraz ettiyse bile bunun ilgili davalar ile bertaraf edilmiş olması ile gerçekleşir. Yargıtay nafaka ödememekten dolayı ceza verilebilmesi için cezaların şahsiliği ilkesi gereği tebligatın borçluya yapılmış olmasını aramaktadır. Yani dava dosyası bir avukat marifeti ile takip ediliyor olsa dahi, borçlunun kendisine de ödeme / icra emrinin tebliğe çıkarılması gerekmektedir.

4 . İcra emri veya ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren bir aydan fazla nafaka alacağının birikmiş olması gerekir: Ödeme / İcra emrinin borçluya yahut, varsa vekiline tebliğinden itibaren bir aydan fazla süre geçmiş olması gerekmektedir. Nafaka ödememe şikayeti güncel nafakalar için söz konusu olabilecektir. Birikmiş nafakalar bakımından 3 aylık şikayet süresi geçtikten sonra şikayet edilmesi durumunda ceza verilmesi mümkün olmayacaktır.

5 . Alacaklının şikayeti gerekmektedir: Nafaka ödememe suçu şikayete tabi bir suçtur. Nafaka alacaklısının şikayeti olmadan, resen soruşturma yapılarak nafaka ödemeyen kişiye ceza verilmesi yoluna gidilmesi söz konusu değildir. Alacaklı ödenmeyen nafaka için 3 aylık süre geçmeden icra takibinin yapıldığı yerdeki İcra Ceza Mahkemesi’ ne başvurarak nafaka borçlusunun ceza almasını sağlayabilecektir.

Kanunda düzenlenen “tazyik hapsi” nafaka ödemeye zorlamak için konulmuş caydırıcı bir hapis cezasıdır. Bu nedenle hapis cezası uygulanmaya başlandıktan sonra nafaka borcunun ödenmesi halinde nafaka borçlusu tahliye edilir.  Ancak bundan sonra işleyen herhangi bir aylık nafakanın ödenmemesi durumunda alacaklının tekrar şikayet etmesi üzerine mahkemece tekrar tazyik hapsine karar verilebilecektir.

Nafaka borçlusunun, nafaka alacağının azaltılması veya arttırılması gibi bir davası devam ediyorsa , hapis cezasının uygulanmasını hakim bu davaların sonuna bırakma kararı verebilir.

Nafaka ödememe şikayeti nedeniyle görülen duruşmaya alacaklının veya vekilinin gelmemesi durumunda şikayet hakkı düşecektir.

İcra mahkemesinin verdiği tazyik veya disiplin hapsine ilişkin karar, kesinleştiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra yerine getirilmez.