- Mart 23, 2017
- Yayınlayan: İlke Hukuk ve Danışmanlık
- Kategori: İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Koşulları, çalışma ilişkisinin kanunda belirtilen hallerden birine bağlı olarak sona ermesi halinde, işçinin işe başladığı tarihten işten ayrıldığı tarihe kadar geçen her tam yıl için işverence kendisine ödenmesi gereken 30 günlük ücret tutarındaki tazminattır. Ödeme işçinin en son aldığı brüt ücret üzerinden yapılır ve bu tutardan sadece damga vergisi kesilir.
KOŞULLARI :
Kural olarak işten kendi isteğiyle ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamamaktadır. Ancak; iş sözleşmesinin askerlik görevi, emeklilik hakkının elde edilmesi, sağlık problemlerinin işin yapılmasına sürekli bir biçimde engel oluşturduğunun belgelenmesi, kadın işçinin iş sözleşmesini evlilik nedeniyle bir yıl içinde sona erdirmesi, işverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması nedenleri ile işçi tarafından feshi halinde, çalışma süresinin en az 1 yıl olması koşulu ile kıdem tazminatı hakkı alınabilmektedir.
1 . İş Kanununa tabi bir çalışma bulunmalıdır.
2 . Kıdem Koşulu: Kıdem tazminatına hak kazanmak için iş sözleşmesi hangi nedenle sona ererse ersin ilk bakılması gereken koşul kıdemdir. İş sözleşmesinin işçi veya işveren tarafından feshi bakımından fark yaratmaksızın, işçinin son işyerinde en az bir yıllık kıdeminin bulunması gerekir. Ancak işçinin sırf kıdem tazminatını almasına engel olmak için bir yılın dolmasına çok kısa bir süre kala, iş sözleşmesinin işveren tarafından dürüstlük kuralına aykırı bir şekilde feshi halinde de işçi hem kıdem hem de kötü niyet tazminatına hak kazanabilecektir.
3 . İş sözleşmesinin muvazzaf askerlik hizmetinden dolayı sona ermesi durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
4 . İş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona ermesi: İşçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla hizmet akdini sona erdirmesi halinde, kıdem tazminatı hakkından faydalanabilmesi için aylık veya toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu ve kendisine aylık bağlanması veya toptan ödeme yapılması için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır.
5 . Kadın işçinin iş sözleşmesini evlilik nedeniyle sona erdirmesi: Resmi evlenme tarihinden itibaren bir yıl içinde fesih hakkının kullanılması gerekmektedir.
6 . İş sözleşmesinin işçinin ölümü ile sona ermesi: Tazminat işçinin kanuni mirasçılarına ödenir.
7 . İş sözleşmesinin haklı nedenle işçi tarafından feshi: 4857 Sayılı İş Kanunu 24 üncü maddesinde belirtilen ve işçiye hizmet akdini derhal fesih hakkı veren sebeplerden dolayı sona ermesi durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
8 . İş sözleşmesinin işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinde belirtilen ve işverene hizmet akdini derhal fesih hakkı veren ve II numaralı bentte belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri dışındaki sebeplerden dolayı feshedilmiş olması durumunda da kıdem tazminatına hak kazanılacaktır.
15 Yıllık Çalışma Süresini Doldurmuş Olanlar İçin Özel Durum
08.09.1999 tarihinden önce sigorta girişi bulunan ilk sigortalı olduğu yani sigortalı olarak ilk işe başladığı tarihten itibaren; 15 yıl çalışma (sigortalılık) süresini, 3600 prim ödeme gün sayısını dolduran işçi işten kendi isteğiyle ayrılmış olsa dahi, kıdem tazminatı alabilir. Bu 15 yıllık ve 3600 günlük sürenin işçinin son çalıştığı işyerinde tamamlanmış olması şart olmayıp, daha önce çalışmış olduğu işyerlerindeki süreler de dahil edilir ancak son işyerindeki çalışma süresi ne kadarsa son işyerinden kıdem tazminatını o süre üzerinden alır. Bu haktan yararlanabilmek için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünden veya Sosyal Güvenlik Merkezinden sigortalının bu 15 yıllık sigortalılık ve en az 3600 gün prim ödeme şartını tamamladığına dair yazı alması gerekir.