Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Destekten yoksun kalma tazminatı, hukuka aykırı bir fiil sonucu ölüm halinde ölen kişinin yaşamında maddi veya manevi destek vererek yanında olduğu kişilere öldüğü için destek olamaması sebebiyle destekten yoksun kalan kişilere ödenen tazminattır.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Edebilecek Kişiler Kimlerdir?

Destekten yoksun kalma tazminatını kimlerin talep edebileceğini belirlemek için öncelikle destek kavramı üzerinde durmak gerekir.

Destek Kavramı        : Öğretide kabul gören tanıma göre destek, düzenli olarak birinin geçimine katkı bulunan(fiili destek) ya da ileride geçimini sağlaması muhtemel (farazi destek)  olan kişidir.

Destek sadece parasal bir kavram olarak algılanmamalıdır. Eğitim-öğretim gideri karşılamak, mesken sağlamak veya hizmette bulunmak gibi bakım, emek ve hizmet gücü de destek kavramına girer. Ancak yoksun kalınan desteğin para ile ölçülebilen değerinin olması gerekir. Bu doğrultuda bir ev hanımının eş ve çocuklarına sağladığı yardım parasal bir yardım değildir. Ancak ev hanımı annenin ölmesi halinde aynı hizmeti almak isteyen eş veya çocukların ev hanımı annenin yerine aynı işi yapacak birilerini istihdam etmeleri halinde ödemek zorunda kalacakları para, alınan yardımın ekonomik ya da parasal karşılığıdır.

İlk olarak belirtmek gerekir ki destekten yoksun kalma tazminatı talebi için ölen kişinin mirasçısı olmak şart değildir. Destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilmenin tek şartı ölen kişiden yaşarken maddi destek alınmasıdır. Bu desteğin ispatı davacı tarafa aitken ölenin annesi, babası, eşi ve çocukları ile arasında bir destek ilişkisinin olduğu ise karine olarak kabul edilmektedir. Bu karinenin aksinin davalı tarafından ispatı da mümkündür. Ölen kişinin, destekten yoksun kalma tazminatı talep eden kişilere yaşarken destek olmadığını ispatlayan davalı tazminat ödeme sorumluluğundan kurtulacaktır.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Şartları Nelerdir?

1. Destekten yoksun kalma tazminatının istenebilmesinin ilk şartı, desteğin ölmüş olmasıdır.
2. Desteğin ölümüne sebebiyet veren bir muhatap bulunmalıdır.
3. Tazminat talebinin yönlendirileceği muhatabın fiili ile desteğin ölümü arasında nedensellik bağı bulunmalıdır.
4. Ölen kişinin ölümüne sebebiyet veren fiilde ağır kusurunun bulunması gerekir.
5. Desteğin düzenli ve sürekli bir şekilde sağlanıyor olması gerekir. Süreklilik arz etmeyen tek seferlik yardımlar bakımından destekten yoksun kalma tazminatı istenmesi mümkün değildir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanırken öncelikle bakiye ömür hesaplaması yapılmaktadır. Burada hem ölen kişinin hem de destekten yoksun kalma tazminatı talep eden kişilerin bakiye ömürleri hesaplanmaktadır.

Tazminata Esas Alınacak Kriterler

1 . Gelir

Hesaplama yapılırken esas alınacak gelir kişinin gerçek geliridir. Örneğin kişi düzenli olarak gelir elde ettiği işler yanında hafta sonları ek işler yaparak ek gelir elde ediyor olabilir. Yahut Sgk primleri gerçekte aldığı maaşından daha düşük gösterilmiş olabilir. Bu durumlarda esas alınacak gelir, ölen kişinin gerçekte elde ettiği gelirler toplamıdır. Ayrıca belirtmek gerekir ki asgari ücretin altında hesaplama yapılmaması genel kuraldır.

Henüz Çalışma Yaşamına Atılmamış veya İşi olmayan Kişilerin Kazançları: Ölen kişinin henüz küçük yaşta bir çocuk olması veya işi olmayan bir kişi olması durumunda tazminat asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Ancak yüksekokulda öğrenim görenler için ileride çalışacağı meslekteki kazancı araştırılarak hesap yapılmaktadır.

2 . Kusur

Desteğin ölümüne sebebiyet veren kazada kendi kusurunun bulunması durumunda kusur oranında tazminattan indirim yapılacaktır.

3 . Güncel Nüfus Kaydı

Destek hayatta olsaydı kendisinin desteğine ihtiyaç duyan ya da duyacak olan destekten yoksun kalanlara öngörülen pay oranları nispetinde ve geliri üzerinden destek olacağı kabul edilerek hesaplama yapılmalıdır. Burada destekten yoksun kalanların davacı olup olmamasının hiçbir önemi bulunmamaktadır.

4 . Destekten Yoksun Kalanların Niteliği

Karine olarak eş, çocuklar ve anne/baba destekten yoksun kalan sıfatına sahiptirler. Bunların dışında nişanlı, imam nikâhlı eş, uzun süredir birlikte yaşayanlar vs. kişiler de desteğin ispatı halinde talepte bulunabilecektir. Burada talepte bulunan kişinin niteliğine göre oranlama yapılarak tazminat hesaplanacaktır.

5 . Evlenme Şansı İndirimi

Sağ kalan eşin hesaplama tarihindeki yaşı,  18 yaş altı çocuklarının sayısı, yeniden evlenme şansı olup olmadığı hususları gözetilerek evlenme ihtimaline göre hesaplanacak tazminattan bir indirim yapılması gerekmektedir.

6 . Yetiştirme Gideri

Üretici konumunda olmayan, ölüm tarihinde destek veren değil destek alan konumunda bulunan bir çocuğun vefatı halinde, çocuğun üretici konuma gelene kadar anne ve babası tarafından kendisine yapılacak masrafların hesaplanarak toplam tazminattan düşülmesi gerekmektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

Destekten yoksun kalma tazminatı görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Destekten yoksun kalma tazminatı yetkili mahkeme ise genel hükümlere göre davalının (ölüme sebebiyet verenin) ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesidir. Birden fazla davalının bulunduğu durumlarda ise davalılardan herhangi birinin ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesinde destekten yoksun kalma davası açılabilir. Bunun haricinde ölüme sebep veren olayın niteliğine göre yetkili mahkeme bir çok yer olabilecektir. Örneğin ölüme sebebiyet veren olay bir haksız fiil kabul edilirse;

• Haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi,
• Zararın meydana geldiği yer mahkemesi,
• Zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili mahkemeler olacaktır.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Zamanaşımı

Destekten yoksun kalma tazminatı istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.

Destekten Yoksun Kalma Dava Dilekçesi

Her olayın kendi şartlarında değerlendirilmesi gerektiğinden standart dilekçeler kullanarak yapılan başvurular hak kayıplarına sebebiyet verebilmektedir. Bu nedenle kendi taleplerinize en uygun şartlarda dilekçe hazırlanması için alanında uzman bir avukattan destek almanızı tavsiye ederiz.