Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat

Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat, haksız yere yapılan fiil nedeniyle zarara uğrayan kimsenin uğradığı zararın para karşılığının ödenmesi talebidir. Aile hukuku açısından baktığımızda; boşanma ile maddi veya manevi zarara uğrayan eş belli şartların varlığı halinde zararını gidermek için tazminat talebinde bulunabilir. Bu husus TMK 174’de“Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.” şeklinde düzenlenmiştir.

Boşanma Sebebiyle Maddi ve Manevi Tazminat Talep Edilebilmesi İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

Boşanma sebebiyle maddi ve manevi tazminata hükmedilebilmesi için; taraflar boşanmış olmalı, tazminat isteyen taraf kusursuz veya daha az kusurlu olmalı, tazminat istenen taraf kusurlu olmalı, zarar meydana gelmeli, boşanma ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağı olmalı ve tazminat talep edilmiş olmalıdır. Taraflar eşit kusurlu olmaları halinde birbirlerinden maddi manevi tazminat talep edemezler.

Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat Nasıl Talep Edilir?

Boşanma davası açılırken dava dilekçesinde ya da davaya cevap dilekçesinde talep edilen maddi ve manevi tazminat miktarları belirtilmelidir. Eğer boşanma davası tazminat talep edilmeden açılmış ise; davanın devamı sırasında ya da boşanma davasının kesinleşmesinden sonra 1 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde ayrı bir dava şeklinde açılabilmesi mümkündür.

Anlaşmalı Boşanmada Tazminat İstenebilir mi?

Türk hukukunda; 1 yıl ya da daha fazla süredir evli olan tarafların boşanma ve boşanmanın sonuçları hususunda anlaşmaları halinde anlaşmalı olarak boşanma imkânları bulunmaktadır. Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgi için anlaşmalı boşanma davası isimli makalemizi inceleyebilirsiniz. Anlaşmalı olarak boşanacak tarafların birbirlerinden maddi ve manevi tazminat talepleri var ise bu husus anlaşmalı boşanma protokolünde açıkça tazminat miktarı da yer alacak şekilde belirtilmelidir. Anlaşmalı boşanma davalarında hâkim tarafından kusur değerlendirmesi yapılmadığından tarafların özgür iradelerince anlaştıkları tazminat miktarları üzerinden karar verilecektir.

Çekişmeli Boşanma Davalarında Tazminat Miktarı Nasıl Belirlenir?

Her boşanma davası kendi özelinde değerlendirilmekte olup; tarafların boşanma sebepleri, ekonomik ve sosyal durumları, imkânları, refah düzeyleri, ihtiyaçları, yaşam tarzları ve kusur oranı dikkate alınır. Tüm bunlar beraberce göz önünde bulundurularak hâkim tarafından uygun bir tazminata hükmedilecektir.

Boşanma Davası ile Birlikte Talep Edilen Tazminatlarda Harç Uygulaması

Boşanma davası ile birlikte talep edilen maddi ve manevi tazminat boşanmanın ferisi niteliğinde olduğundan ayrıca harç ödenmemektedir.  Ancak; boşanma kararının kesinleşmesini müteakip 1 yıl içerisinde ayrıca açılacak maddi ve manevi tazminat davaları için harç ödenmesi gerekmektedir. Bu bakımdan tazminat talebi var ise boşanma davası ile birlikte talep edilmesinin daha avantajlı olduğu söylenebilir.

Boşanma Olmadan da Tazminat Talep Edilebilir mi?

TMK 174 kapsamında talep edilecek tazminatlarda tarafların boşanmış olması ve bu boşanma dolayısıyla bir zarar oluşmuş olması gerektiğinden işbu madde kapsamında boşanma olmaksızın maddi-manevi tazminata hükmedilmesi mümkün değildir.

Boşanma Sebebiyle Tazminat Talebinde Zamanaşımı

TMK’nın 178. maddesine göre “Evliliğin boşanma ile sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden 1 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.’’ şeklindedir. Buna bağlı olarak maddi ve manevi tazminat, boşanma davası ile talep edilebileceği gibi dava sonuçlandıktan sonra 1 yıl içerisinde ayrı bir dava yoluyla da talep edilebilir. Yani maddi ve manevi tazminat boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıllık zamanaşımına tabidir.

Tazminat Ödemesi Gereken Tarafın Ödeme Yapmaması Halinde Ne Yapılabilir?

Mahkeme kararı ile tazminat ödemesine hükmedilen tarafın karar kesinleştikten sonra ödemesi gereken tazminat miktarını ödememesi halinde mahkeme kararı ilamlı icra takibine konu edilebilir. Böylece icra yoluyla tazminatın tahsil edilmesi yoluna gidilecektir. Boşanma davası ile beraber veyahut boşanma davasından sonra maddi ve manevi tazminat talebinde bulunacak iseniz hak kaybına uğramamak adına alanında tecrübeli bir avukattan destek almanızı tavsiye ederiz.